BIỂU TÌNH “NO KING” VÀ ĐÓNG CỬA
Thái Hóa Lộc
Những phát biểu của cố vấn kinh tế Kevin Hassett cho thấy đảng Dân chủ đang tìm kiếm thời điểm chính trị thuận lợi để kết thúc cuộc đối đầu về việc đóng cửa chính phủ. Chính phủ Mỹ đóng cửa một phần từ ngày 1/10 sau khi quốc hội không thể thông qua dự luật nhằm cấp ngân sách tạm thời cho các hoạt động của chính quyền liên bang. Nhưng nhiều người cho rằng ông Kevin Hassett đã quá chủ quan trong khi cuộc biểu tình có thể nói là lớn nhất hay nói một cách khác được tài trợ của nhiều nhà tỷ phủ hàng đầu nước Mỹ và ngay cả nước ngoài như tỷ phú GEORGE SOROS đã bơm hơn 72 triệu đô la vào các nhà tổ chức và đối tác chính thức của phong trào No Kings 2.0. Ông là kiến trúc sư trưởng của mô hình biểu tình "Riot Inc." — và là một cựu chiến binh của các cuộc cách mạng màu trên toàn thế giới.
Thứ hai là MARK ZUCKERBERG đã chuyển hơn 50 triệu đô la thông qua các nhóm liên kết với Arabella và Tides để tài trợ cho cơ sở hạ tầng phản đối tương tự hiện đang thúc đẩy No Kings 2.0., tỷ phú thứ ba là HANSJÖRG WYSS, người Thụy Sĩ này là nhà tài trợ nước ngoài lớn nhất của tổ hợp biểu tình Hoa Kỳ đã tài trợ hơn 245 triệu đô la từ Wyss đến Arabella — trung tâm hoạt động đằng sau No Kings 2.0., tỷ phú BILL GATES đã chi hơn 100 triệu đô la vào quỹ tài trợ liên minh Arabella–Tides–Ford cho cuộc biểu tình và tỷ phú số 5 là MARC BENIOFF
Tổng giám đốc điều hành của Salesforce đã thêm vào quỹ hơn 20 triệu đô la. Về mặt kỹ thuật, số tiền khoảng 300 triệu đô la đã được quyên góp cho những người tổ chức các cuộc biểu tình, chứ không phải cho từng cá nhân. Nhưng nếu quý vị tìm hiểu, số tiền đó sẽ vào khoảng 40-60 đô la cho mỗi người biểu tình "hoàn toàn có thật". Theo số liệu do MSM đưa ra, ước tính có khoảng 5-7 triệu người tham gia bỏ phiếu trên toàn quốc vào thứ bảy ngày 18 tháng 10 vừa qua…
Cuộc biểu tình "No Kings" không chỉ là một sự kiện thoáng qua mà là một chiến thuật có chủ đích, được đánh giá qua bốn yếu tố cốt lõi: Mục tiêu, Sự tham gia, Kết quả Chiến lược, và Đánh giá Đạo đức.
I. Yếu tố Mục tiêu: Đòn bẩy Chính sách (ACA)
1. Vấn đề Cốt lõi: Cuộc biểu tình được sử dụng làm đòn bẩy trong cuộc chiến đóng cửa chính phủ.
2. Mục tiêu của Đảng Dân chủ: Buộc Đảng Cộng hòa phải nhượng bộ và gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế ACA (Obamacare), vốn sắp hết hạn.
3. Thông điệp Công khai: Nâng tầm cuộc chiến thành "Bảo vệ Sức khỏe và Dân chủ" để thu hút sự ủng hộ rộng rãi hơn.
Các nhân vật lãnh đạo của đảng dân Chủ như TNS Chuck Schumer và TNS Bernie Sanders đã tham dự và phát biểu công khai. Sự hiện diện của họ xác nhận rằng đây là một chiến lược chính thức của Đảng Dân chủ nhằm củng cố lập trường trong cuộc đàm phán ngân sách. Các cuộc biểu tình diễn ra trên toàn quốc ("millions across all 50 US states"), cho thấy khả năng huy động mạnh mẽ và sự tức giận lớn trong cơ sở cử tri Dân chủ và các nhóm chống chính phủ. Mặc dù hợp pháp, hành động của TNS Schumer được nhận định là kích thích và tận dụng sự phẫn nộ của công chúng như một công cụ đàm phán chính trị. Tuy nhiên về mặt đạo đức, đây là hành vi đặt lợi ích chiến thắng phe phái lên trên sự ổn định quốc gia và sự bình yên của người dân (công chức, quân nhân bị cắt lương). Cuộc biểu tình là một ví dụ điển hình về việc "chính trị hóa" sự bất bình của dân chúng—sử dụng cảm xúc và sự đau khổ của người dân để đạt được mục tiêu chính trị, thay vì tìm kiếm giải pháp dựa trên Lẽ Phải và trách nhiệm lãnh đạo.
Chính phủ liên bang Mỹ tiếp tục trong tình trạng đóng cửa vào ngày 20/10, đánh dấu đợt đóng cửa dài thứ ba trong lịch sử nước Mỹ, chỉ đứng sau hai lần đóng cửa vào các năm 1995 và 2018–2019.
Trong khi đó, Thượng viện đã nhóm họp trở lại vào ngày 20/10 và bỏ phiếu lần thứ 11 để tìm cách chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ, nhưng đã thất bại vì không hội đủ 60 phiếu ủng hộ cần thiết để thông qua dự luật ngân sách tạm thời.
Kể từ khi tình trạng đóng cửa bắt đầu, đảng Cộng hòa chưa giành được thêm sự ủng hộ mới nào cho dự luật, vốn sẽ cấp ngân sách cho đến ngày 21/11. Tuy nhiên, các lãnh đạo GOP gần đây gợi ý rằng họ có thể nhận được thêm sự ủng hộ từ phe đối lập, mặc dù họ cần thêm sự ủng hộ từ 5 nghị sĩ đảng Dân chủ nữa để vượt qua trở ngại.
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune cũng dự kiến trình một dự luật trong tuần này nhằm trả lương cho nhân viên liên bang và quân nhân vẫn tiếp tục làm việc trong thời gian đóng cửa. Tuy nhiên, việc thông qua dự luật cũng vẫn cần sự ủng hộ từ các nghị sĩ Dân chủ.
Các thành viên Hạ viện dự kiến sẽ không quay lại thủ đô Washington trong tuần này, khi các lãnh đạo đảng Cộng hòa tiếp tục đặt trách nhiệm mở cửa chính phủ lên Thượng viện. Hạ viện chưa bỏ phiếu kể từ ngày 19/9 và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói rằng ông sẽ đưa Hạ viện trở lại nếu Thượng viện bỏ phiếu trả lương cho nhân viên liên bang và quân nhân, nhưng ông cho rằng điều này không có khả năng xảy ra.
Tình trạng đóng cửa Chính phủ Mỹ, ban đầu được dự đoán chỉ diễn ra trong 2-3 tuần, giờ đây đang có nguy cơ kéo dài tới tháng 11... Chính phủ Mỹ đối mặt nguy cơ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử
"Để chính phủ hoạt động trở lại, hoặc Tòa Bạch Ốc phải đạt được thỏa thuận, hoặc Đảng Dân chủ phải nhượng bộ. Tuy nhiên, hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy cả hai khả năng này sẽ xảy ra. Nếu tình trạng đóng cửa kéo dài, đây có thể trở thành lần đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử Mỹ", các nhà phân tích tại công ty tư vấn Beacon Policy Advisors nhận định trong một báo cáo gần đây.
Tuần này đánh dấu việc tình trạng đóng cửa chính phủ liên bang Mỹ bước sang tuần thứ năm và đã trở thành đợt đóng cửa dài thứ hai trong lịch sử, sau kỷ lục 35 ngày năm 2018-2019.
Thượng viện thất bại thêm nhiều lần (lần thứ 12, 13) trong việc thông qua dự luật ngân sách tạm thời do Hạ viện đề xuất. Sự bế tắc là tuyệt đối do hai đảng không nhượng bộ về vấn đề chăm sóc sức khỏe (ACA). Tổng thống Trump đã rời Mỹ vào ngày 24.10 để bắt đầu chuyến công du Châu Á. Việc Tổng thống vắng mặt làm giảm khả năng can thiệp trực tiếp để phá vỡ bế tắc, đẩy toàn bộ trách nhiệm giải quyết lên Quốc hội trong tuần tới.
Kỳ lương bị bỏ lỡ và nguy cơ quân nhân không được trả lương vào cuối tháng 10/đầu tháng 11 là áp lực lớn nhất mặc dù có một tỷ phú ủng hộ 130 triệu trả lương các quân nhân. Một số nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa có thể bắt đầu cảm thấy không thể chịu đựng được gánh nặng chính trị này nữa, buộc họ phải tìm kiếm một thỏa hiệp.
Trong lúc đó thời điểm ngày 1.11 là thời điểm bắt đầu đăng ký Obamacare (ACA). Nếu chính phủ vẫn đóng cửa, việc này sẽ trở nên rối loạn, gây thiệt hại chính trị nặng nề cho bất kỳ bên nào bị coi là cản trở việc tiếp cận y tế. Nhiều khả năng tuần tới sẽ chứng kiến các cuộc đàm phán cấp cao và gay gắt hơn, có thể dẫn đến một dự luật cấp tiền ngắn hạn (khoảng 1-2 tuần) để tránh vượt qua kỷ lục đóng cửa lịch sử, nhưng một thỏa thuận lâu dài vẫn khó xảy ra.
Kể từ ngày 1/10, chính phủ Mỹ đóng cửa do bế tắc tại Quốc hội về dự thảo ngân sách mới, khiến nhiều cơ quan liên bang phải tạm dừng hoạt động. Tính đến thứ Hai (20/10), chính phủ Mỹ đã đóng cửa được 20 ngày, trong khi kỷ lục đóng cửa lâu nhất là 34 ngày, xảy ra gần 7 năm trước trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.
Hai tuần trước, Kalshi - sàn giao dịch dự đoán hoạt động dưới sự quản lý của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC) - dự báo lần đóng cửa chính phủ này có thể kéo dài khoảng 41 ngày, tăng đáng kể so với dự báo 14 ngày được đưa ra hai tuần trước.
Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright cho biết Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia, cơ quan quản lý kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, bắt đầu cho "phần lớn" nhân viên nghỉ việc tạm thời vào 20/10, mặc dù những nhân viên "có nhiệm vụ quan trọng" vẫn sẽ ở lại làm việc.
Tình trạng chính phủ đóng cửa kéo dài được dự đoán sẽ tác động mạnh mẽ tới nền kinh tế Mỹ, khi việc chậm trễ chi trả tiền lương và thiếu hụt hàng tỷ USD cho các dịch vụ công không chỉ ảnh hưởng đến công chức liên bang mà còn gây khó khăn cho người dân bình thường nói chung.
Dựa trên các kế hoạch dự phòng của những cơ quan liên bang lớn, Trung tâm Chính sách lưỡng đảng ước tính khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang đang tạm nghỉ việc hoặc phải tiếp tục làm việc mà không được trả lương do chính phủ ngừng hoạt động. Cùng với việc gần như chắc chắn các quân nhân sẽ không nhận được lương vào kỳ lương 15/10, Tổng thống Trump ngày 11/10 tuyên bố chính quyền Mỹ "đã xác định được nguồn quỹ" để trả lương cho đội ngũ quân nhân trong tuần này.
Việc đóng cửa cũng làm gia tăng căng thẳng đối với những nhà thầu, nhân viên hợp đồng chính phủ khi họ không được trả lương. Lãnh đạo các doanh nghiệp phải mò mẫm lập kế hoạch kinh doanh mà không có dữ liệu kinh tế từ chính phủ. Doanh nghiệp nhỏ không thể vay ngân hàng và người dân không thể hoàn tất thủ tục vay thế chấp bất động sản do thiếu bảo hiểm lũ lụt liên bang.
Khoảng 750.000 công chức đã bị cho nghỉ không lương trong thời gian chính phủ đóng cửa. Khoảng 4.000 nhân viên trong số đó đã bị sa thải hôm 10/10.
Người tiêu dùng đang phải đối mặt với bất ổn kinh tế ngày càng tăng. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, đợt chính phủ đóng cửa trước, kéo dài 34 ngày trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, đã làm giảm 11 tỷ USD sản lượng kinh tế quốc gia.
"Các gia đình trên toàn quốc bắt đầu nếm trải tác động và mọi chuyện sắp trở nên tồi tệ hơn rất nhiều", lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ John Thune phát biểu hôm 10/10
Tóm lại, cuộc biểu tình 18/10 là một bước đi chiến thuật then chốt của Đảng Dân chủ, nhằm tạo ra đủ áp lực công chúng để phá vỡ thế bế tắc và đạt được mục tiêu về chính sách y tế, bất chấp cái giá phải trả về mặt ổn định quốc gia và đạo đức lãnh đạo…
