Việt Kiều Than Trời Vì Mua Nhà Ở Việt Nam

Dù Nhà Cầm Quyền Cộng Sản Việt Nam luôn rầm rộ tuyên bố “chính sách sở hữu nhà đất cho Việt kiều đã thông thoáng,” thực tế cho thấy nhiều người Việt ở hải ngoại vẫn gặp hàng loạt trở ngại khi muốn mua nhà hoặc đầu tư bất động sản tại quê nhà. Những phiền toái này được nêu thẳng trong hội thảo “Tạo cơ hội để kiều bào an cư ở quê nhà” do Hội Liên Lạc Người Việt Nam Ở Nước Ngoài tại Sài Gòn và báo Tuổi Trẻ tổ chức hôm 3 Tháng Mười Hai.

Theo báo Tuổi Trẻ, ông Phạm Hoài Nam – phó chủ tịch Hiệp Hội Bất Động Sản Sài Gòn (HoREA) – cho biết chính sách thì có vẻ rộng mở, nhưng khi bước vào thực thi, hàng loạt thủ tục trở thành rào cản. Từ xác nhận nguồn gốc, cấp sổ thông hành, đến vấn đề căn cước hay thanh toán… tất cả đều thiếu thống nhất, thậm chí kéo dài không cần thiết. “Trên trải thảm, dưới rải đinh,” ông Nam nói thẳng, mô tả cảm giác của nhiều Việt kiều bị “hành” khi muốn mua nhà ở quê hương.

Ông Lâm Quang Quý, giám đốc Trung Tâm Hỗ Trợ Kiều Bào ở Sài Gòn, bổ sung rằng việc yêu cầu Việt kiều chứng minh nguồn gốc hay quốc tịch thường là điều “bất khả thi.” Lịch sử di cư kéo dài nhiều thập niên khiến nhiều gia đình không còn giữ đủ giấy tờ. Tuy nhiên, cơ quan chức trách vẫn yêu cầu họ chứng minh bằng những tài liệu mà chính họ cũng không thể có lại. “Yêu cầu như vậy là không thực tế,” ông Quý ngán ngẩm.

Không dừng ở đó, nhiều hồ sơ còn bị cán bộ yêu cầu bổ sung vào phút chót, thay vì kiểm tra và hoàn thiện ngay từ đầu. Những “lỗi nhỏ” này lặp đi lặp lại khiến người nộp hồ sơ mất niềm tin, mệt mỏi và dễ bỏ cuộc giữa chừng. Một Việt kiều Nhật Bản tên Hoàng Thế cũng chia sẻ một rào cản khác: thanh toán. Dù đã có sổ thông hành Việt Nam, nhiều người vẫn bị hạn chế truy cập dịch vụ ngân hàng số. Họ bị buộc phải đến quầy giao dịch trực tiếp, gây bất tiện lớn cho những giao dịch bất động sản vốn cần tính nhanh gọn và minh bạch.

“Những khó khăn này khiến nhiều Việt kiều phải tự hỏi liệu các chính sách có thực sự thông thoáng và ổn định như lời tuyên truyền hay không,” ông Thế đặt vấn đề.

Hiện có hơn 6 triệu người Việt sống ở hải ngoại, mỗi năm gửi về quê nhà khoảng 16 tỷ USD kiều hối. Riêng Sài Gòn nhận gần 9.6 tỷ USD vào năm ngoái, với 20%–21% trong số đó chảy vào bất động sản. Một nguồn lực lớn như vậy lẽ ra phải được khuyến khích, thay vì bị cản trở bởi chính những thủ tục rườm rà từ phía bộ máy hành chính.

Ông Phạm Hoài Nam cho biết thêm: trong số hơn 6 triệu Việt kiều, khoảng 2,5 triệu người thuộc nhóm “loại 2” – tức sống ở nước ngoài nhưng khó chứng minh thu nhập. Nhóm này có nhu cầu lớn trong việc trở về an cư và đầu tư nhà ở xã hội. Nếu các rào cản được tháo gỡ, có thể mở ra thị trường tiềm năng lên đến 3 triệu căn nhà.

“Giải quyết được những vướng mắc hành chính và mở rộng khả năng thanh toán sẽ giúp Việt kiều yên tâm quay về, góp sức xây dựng đất nước,” ông Nam nói.

Nhưng với bộ máy quản lý của Cộng Sản Việt Nam vốn nổi tiếng trì trệ và thiếu minh bạch, liệu những lời hứa “thông thoáng” có trở thành hiện thực – hay chỉ tiếp tục là khẩu hiệu sáo rỗng? Đây vẫn là câu hỏi lớn mà hàng triệu người Việt ở nước ngoài đang chờ lời đáp